عادیات (منطق)عادیات، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای قضایای مشهور به اقتضای عادت است. ۱ - مفهومشناسیعادت عبارت است از يك کیفیت راسخ در نفس، يا هيأت مكتسبه‌ای‌ست كه به صاحب خود امكان مى‌دهد بعضى افعال را به سهولت ادا كند و يا اثر بعضى عوامل خارجى را به آسانى تحمل كند. اين كيفيت اگر زودگذر باشد، حالت ناميده مى‌شود و اگر با سختى زايل شود ملکه ناميده مى‌شود. مثلا مى‌گويند آدم بدكار با نيروى بدى بدكار نيست بلكه عادت بدكار است. و نيز گفته مى‌شود: فضیلت عادت است و حالتى است بين افراط و تفریط. ۲ - توضیح اصطلاحقضایای عادیات از اقسام مشهورات و عبارت از قضایا و تصدیقاتی است که میان مردمان شهرت دارند و توده‌های مردم، آنها را قبول دارند. سبب این شهرت و تطابق آرا وجود عادات عامه و خاصه میان انسان‌هاست که به مقتضای آن عادت‌ها به حسن برخی از اعمال و قبح بعض دیگر حکم می‌کنند و عادت از کیفیات نفسانی است که در نتیجه تکرار فعل توام با آگاهی به دست می‌آید. ۳ - انواع عادتهاعادتها انواع و اقسامی دارند: ۱. عادت‌های عام: پاره‌ای از عادات، جزء عادت‌های عام و فراگیر است که میان همه یا عده‌ای از مردم دنیا رایج است. عادت‌های عام خود دارای اقسامی است: • عادات مخصوص مردمان یک شهر؛ • عادات مخصوص انسان‌های یک منطقه؛ • عادات مخصوص یک امت و پیروان یک دین. ۲. عادت‌های شخصی: برخی از عادات، شخصی و مخصوص افراد معیّنی است که در منطق (باب مشهورات) ازآن بحث نمی‌شود؛ چون عادت‌های عامه گوناگون است شهرت قضایای عادیه هم متفاوت است. برخی از عادات نزد اهالی یک شهر و برخی نزد مردمان یک استان و برخی نزد یک امت مشهور است. ۴ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مظفر، محمدرضا، المنطق. • صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی. • حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید. ۵ - پانویس
۶ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «عادیات»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۲/۱۲. |